Το μοναδικό ποτάμι με θηλυκό όνομα, πότε ατίθασο, πότε γαλήνιο, μα πάνω απ’ όλα γοητευτικό, κυλά και χάνεται σε βαθιές σπηλιές και θέλει τρόπο για να το κατακτήσεις (σαν θηλυκό που είναι). Η Νέδα, που έδωσε το όνομά της στο ποτάμι, ήταν Νύμφη των νερών και των ποταμών και μία από τις τρείς τροφούς του Δία. Οι εντυπωσιακοί καταρράκτες του ποταμού που εμφανίζονται αναπάντεχα, σχηματίζουν λιμνούλες με κρυστάλλινα νερά και σε προκαλούν για μια βουτιά, για να νιώσεις εξαγνισμένος. Ο ποταμός Νέδα αποτελεί φυσικό σύνορο των νομών Ηλείας και Μεσσηνίας. Οι πηγές του ποταμού βρίσκονται στο Λύκαιο όρος, κοντά στο χωριό Πέτρα, και στο μακρύ υδάτινο ταξίδι του διανύει γύρω στα 32 χλμ. προτού σμίξει για πάντα με τα καταγάλανα νερά του Ιονίου πελάγους, στην περιοχή Ελαία κοντά στην Κυπαρισσία. Κοντά βρίσκεται και η παραδοσιακή Ανδρίτσαινα.

Σύμφωνα με το μύθο, όταν η Ρέα γέννησε τον Δία, τον έδωσε στη νύμφη Νέδα, θεότητα των νερών, για να τον προστατέψει από τον άνδρα της Κρόνο. Εκείνη θήλασε το βρέφος μαζί με τις νύμφες Θεισόα και Αγνώ, το έλουσε και το έπλυνε στο κεφαλάρι στο Λύκαιο, που αργότερα έγινε το θρυλικό ποτάμι που πήρε το όνομά της. Επίσης, σύμφωνα με η μυθολογία, με τη Νέδα συνδέονται η Δήμητρα, η Περσεφόνη και ο Πλούτωνας.
Το φαράγγι της Νέδας, το οποίο διασχίζει κι ο ομώνυμος ποταμός, αποτελεί μια σπάνια και συνάμα ανεξερεύνητη μέχρι πρόσφατα γωνιά της Ελληνικής φύσης. Οι συνεχείς εναλλαγές του τοπίου, η πλούσια βλάστηση, οι τεράστιες ποταμίσιες πέτρες μέσα στα ανοιχτοπράσινα νερά κι οι επιβλητικοί βράχοι, κάνουν το πέρασμά της αληθινή πρόκληση, αλλά και απόλαυση για τον επισκέπτη.

Το φαράγγι γίνεται προσπελάσιμο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ενώ την ομορφιά του τοπίου συνθέτουν ελαιώνες, συκιές, πλατάνια, βελανιδιές και πουρνάρια. Σε διάφορα σημεία της πορείας υπάρχουν συνολικά τρεις καταρράκτες που καταλήγουν σε μικρές λίμνες. Σε μια πλαγιά βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγιάς και λίγο πιο πάνω η εσοχή, όπου σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα. Λίγο πιο κάτω βρίσκεται το Στόμιο.

Η σήραγγα του Στομίου έχει δυο επίπεδα, εκείνο που βρίσκεται στο ύψος της κοίτης και ένα άλλο, πιο ψηλά, που φαντάζει σαν υπερώο, όπου βρισκόταν η παλιά κοίτη, ενώ έχει τη μορφή σπηλαίου με χαμηλή θερμοκρασία εξαιτίας των νερών των πηγών που τρέχουν από τον ουρανό της σήραγγας και αποτελεί κατοικία χιλιάδων αγριοπερίστερων και νυχτερίδων. Πριν την είσοδο του Στομίου και σε απόσταση 100μ. από την κοίτη της Νέδας, γκρεμίζονται τ’ αφρισμένα νερά του περίφημου καταρράκτη της Φιγαλίας ύψους 50 μ., που ξεπροβάλλει από ένα εντυπωσιακό φαράγγι το οποίο ορίζεται από θεόρατους σαν κρεμαστούς βράχους, που λογχίζουν αγέρωχα τον ουρανό. Δεξιά και αριστερά υψώνονται κατάφυτοι λόφοι και βουνά παραφυάδες του Λυκείου, των Νομίων και του Κωτιλίου, ενώ 30 περίπου πηγές και κεφαλάρια αναβλύζουν και εμπλουτίζουν το ποτάμι με κρυστάλλινα νερά, δίνοντας, παλαιότερα, κίνηση σε αρκετούς νερόμυλους, που βρίσκονται ακόμη και σήμερα ερειπωμένοι στις όχθες του.

Το βάδισμα στην κοίτη χρειάζεται προσοχή λόγω της ολισθηρότητας των βρύων πάνω στις πέτρες, την εκτεταμένη πυκνή βλάστηση και την έλλειψη μονοπατιού, ενώ σε αρκετά σημεία είναι αναγκαία και η κολύμβηση αφού στο ποτάμι έχουν σχηματιστεί αρκετές λίμνες.
Κάθε χρόνο τον Αύγουστο, τοπικοί φορείς και φυσιολατρικοί όμιλοι οργανώνουν διήμερη πεζοπορία στην κοίτη της Νέδας. Ξεκινούν από τις πηγές της, στην Πέτρα, συνεχίζουν στο Κακαλέτρι και τη Μαρίνα, φτάνουν στα Πλατάνια και από εκεί στο Στόμιο, αφού περάσουν από τη χαράδρα της Φιγαλίας και ολοκληρώσουν την πεζοπορία φτάνοντας στις εκβολές, μετά από διαδρομή 15 χλμ. Μαγιό, αθλητικά παπούτσια απαραίτητα, και … καλή διάσχιση !!!

Όμορφα και γραφικά χωριά στις πλαγιές της κοιλάδας έχουν συνδέσει την ιστορία τους με τα γάργαρα νερά του ποταμού. Τόποι που φιλοξένησαν σπουδαίους πολιτισμούς, λαμπρά μνημεία και ιερά, ένδοξες μάχες και ανδραγαθήματα, τόποι γόνιμοι, φιλόξενοι και αγαπητοί, που τους ομόρφυνε πολύ ο ανθρώπινος μόχθος. Η Νέδα και τα χωριά της διατηρούν μια σπάνια, εξωτική ομορφιά, δίνοντας στη λέξη αναψυχή νόημα και ουσία, λαμπερά διαμάντια της Ελληνικής φύσης στις καλύτερες στιγμές της.
Στην αρχαία Φιγαλεία υπήρχε ένας παραπόταμος της Νέδας που ονομαζόταν Λύμαξ (οι ντόπιοι σήμερα λένε Λύμακα το ρέμα που περνάει κοντά από το χωριό Δραγώγι). Το όνομα του παραπόταμου έρχεται από τη μυθολογία. Όταν οι νύμφες έκαναν τον καθαρμό στη Ρέα μετά από τη γέννηση του Δία, έριξαν εκεί τα λύματα του καθαρμού. Κοντά στο σημείο που ο Λύμακας ενώνεται με τη Νέδα υπήρχε τότε το ιερό τής Ευρυνόμης, δυσπρόσιτο και πνιγμένο στα κυπαρίσσια. Το ιερό άνοιγε μόνο μία φορά το χρόνο και το άγαλμα της Ευρυνόμης ήταν ξύλινο, δεμένο με χρυσές αλυσίδες και παρίστανε γυμνή γυναίκα ως τη μέση που από τη μέση και κάτω είχε ουρά ψαριού, αφού n Ευρυνόμη ήταν κόρη του Ωκεανού.